%0 Journal Article %T بررسی اثرهای نوسان اطلس شمالی بر شرایط هواشناختی کیفیت هوای شهر تهران در دوره 2006 تا 2017 %J مجله ژئوفیزیک ایران %I انجمن ملی ژئوفیزیک ایران %Z 2008-0336 %A مومن زاده, الهام %A احمدی گیوی, فرهنگ %A ثابت قدم, سمانه %D 2019 %\ 08/23/2019 %V 13 %N 2 %P 51-72 %! بررسی اثرهای نوسان اطلس شمالی بر شرایط هواشناختی کیفیت هوای شهر تهران در دوره 2006 تا 2017 %K نوسان اطلس شمالی %K شاخص کیفیت هوا %K تأخیر زمانی %K ضریب همبستگی %K منطقه تهران %R %X در مقاله حاضر، اثرهای احتمالی نوسان اطلس شمالی (NAO) بر کیفیت هوای شهر تهران بررسی شده است. به این منظور، ابتدا با استفاده از شاخص روزانه NAO و شاخص کیفیت هوای مربوط به دوره‌های با هوای آلوده و سالم از سال 2007 تا 2016، تأخیر زمانی تأثیر این دورپیوند در هر دوره به‌دست آمده است. سپس برای بررسی موردی شرایط همدیدی و دینامیکی، داده‌های روزانه ERA-interim مربوط به ECMWF در بازه زمانی 1979 تا 2017 به‌کار رفته است.     بررسی ارتباط بین شاخص روزانه NAO و شاخص کیفیت هوای شهر تهران با محاسبه ضریب همبستگی بیانگر آن است که در دوره‌های هوای آلوده، به‌طور نسبی فاز مثبت NAO و در دوره‌های هوای سالم فاز منفی غالب است. نتایج بررسی‌های موردی در شرایطی که بیشترین همبستگی بین شاخص کیفیت هوای تهران و شاخص روزانه NAO وجود دارد، نشان می‌دهد در مواردی که فاز NAO مثبت است، با انحراف جریان‌های جوی به سمت شمال اروپا، فرارفت هوای گرم و مرطوب به این منطقه رخ می‌دهد، حال آنکه خاورمیانه شرایط سرد و خشک همراه با حرکت‌های نزولی دارد که می‌تواند باعث وارونگی دما و انباشت آلاینده‌ها در این منطقه شود. از سوی دیگر، زمانی که فاز NAO منفی است، مداری و قوی‌تر شدن جریان‌ها که با انتقال رطوبت و دمای کمتر از اقیانوس اطلس به سمت شرق همراه است، به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.     از دیگر نتایج پژوهش حاضر این است که مکان استقرار کم‌فشار ایسلند و پرفشار آزورز روی اقیانوس اطلس، جهت محور آنها و مشارکت با پدیده‌های دیگر به‌خصوص پرفشار سیبری، تأثیر مستقیم بر مسیر جریان‌های جوی، ایجاد پشته‌ها و ناوه‌ها و همچنین مکان قرارگیری جت‌های جنب‌حاره‌ای و جنب‌قطبی دارند و به‌صورت غیرمستقیم بر کیفیت هوا اثر می‌گذارند. %U https://www.ijgeophysics.ir/article_96510_bb9533f43b8200b2c127dc1f47f5d336.pdf