TY - JOUR ID - 109810 TI - مقایسه شکست امواج راسبی روی اروپا و غرب آسیا از دیدگاه فعالیت موج JO - مجله ژئوفیزیک ایران JA - IJG LA - fa SN - 2008-0336 AU - خدادی, محمد مهدی AU - آزادی, مجید AU - مرادی, محمد AU - رنجبر سعادت آبادی, عباس AD - دانشجوی دکتری، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران AD - دانشیار پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران AD - استادیار پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 14 IS - 2 SP - 83 EP - 101 KW - شکست واچرخندی امواج KW - شکست چرخندی امواج KW - شار فعالیت موج KW - نوسان شبه‌دوسالانه DO - 10.30499/ijg.2020.228070.1265 N2 - در این مطالعه کمیت­های فعالیت موج و شار فعالیت موج در شکست واچرخندی و چرخندی امواج روی اروپا برای زمستان (15 نوامبر تا 15 آوریل) سال­های 1979 تا 2018 با استفاده از میانگین روزانه داده­های بازتحلیل ERA-INTERIM  برای کمیت‌های ارتفاع ژئوپتانسیلی، سرعت باد افقی و تاوایی پتانسیلی در ترازهای 300، 200، 150، 100 و50 هکتوپاسکال محاسبه و تحلیل شده‌اند. نتایج نشان داد که در شکست­های واچرخندی (چرخندی)، یک ناوه باریک (پهن) با محور شمال شرقی- جنوب غربی (شمال غربی- جنوب شرقی) به همراه تاوایی پتانسیلی در حدود PVU 8 - 5 (6 - 4) از روی اروپا تا غرب (شرق) دریای مدیترانه کشیده می­شود. در شکست واچرخندی (چرخندی) امواج، روی غرب اروپا (دریای مدیترانه) افزایش ارتفاع و روی دریای مدیترانه (شرق اروپا)، کاهش ارتفاع مشاهده می­شود و مسیر انتشار امواج و فرارفت تاوایی آنها استواسو (قطب­سو) است؛ درنتیجه، همراه با شکست واچرخندی (چرخندی) امواج، شار استواسوی (قطب­سوی) فعالیت موج به پایین­دست ناوه در عرض­های پایین­تر (بالاتر) از N40، باعث تقویت (تضعیف) امواج روی دریای مدیترانه و غرب آسیا (N40-20) می­شود. در مقایسه با شکست­های چرخندی، دامنه و مقدار تاوایی امواج در شکست­های واچرخندی بزرگ­تر است؛ جت­ها در عرض بالاتری روی اروپا و دریای مدیترانه شکل می­گیرند و مؤلفه­های نصف­النهاری و قائم فعالیت موج در شکست واچرخندی حدود 5/1 برابر مقدار آن در شکست چرخندی است. همچنین به نظر می­رسد که علاوه­بر کمتر بودن تعداد شکست­های چرخندی، این شکست­ها خیلی ضعیف­تر از شکست­های واچرخندی امواج روی اروپا هستند.   UR - https://www.ijgeophysics.ir/article_109810.html L1 - https://www.ijgeophysics.ir/article_109810_86ccbb1aba075386416add2e40a48f9f.pdf ER -