TY - JOUR ID - 33580 TI - بررسی و مقایسه توانایی GISدر پهنه‌بندی توزیع فصلی و سالانه تابش خورشیدی کل (بررسی موردی: استان‌های مرکزی ایران) JO - مجله ژئوفیزیک ایران JA - IJG LA - fa SN - 2008-0336 AU - سبزی‌پرور, علی‌اکبر AU - ختار, بهناز AU - محب‌زاده, حمید AD - Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 9 IS - 2 SP - EP - KW - تابش خورشیدی KW - GISپهنه‌بندی KW - مدل رقمی زمین DO - N2 - یکی از مهم‌ترین مراحل استفاده از هر منبع انرژی تجدید شونده­ای برآورد صحیح آن است. تابش خورشیدی وارده به سطح زمین پارامتر مهمی در سامانه­های مرتبط محیطی است. برای طراحی هر سامانه­ای که از انرژی خورشیدی استفاده می­کند، علاوه بر داده‌‌های نقطه­ای، اطلاعات منطقه­ای تابش نیز موردنیاز است. افزون بر فراسنج‌‌های جوّی، تغییرات ارتفاع، جهت شیب و موانع موجود در مسیر تابش که در اثر تغییر ارتفاع به‌وجود می‌آیند، از جمله پارامترهای موثر در تابش کل رسیده به سطح زمین هستند. به علت نیاز روز افزون به اطلاعات پهنه تابش به‌صورت منطقه­ای، اخیراً از امکانات موجود در سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) با به‌کارگیری توپوگرافی ناحیه مورد بررسی استفاده می‌‌شود. از این راه می­توان تابش رسیده به سطح را برآورد کرد.در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل تابش در محیط GIS، نقشه پهنه­بندی تابش کل خورشیدی در سطح چهار استان مرکزی ایران تولید شد. پارامترهای مورد‌نیاز این ابزار شامل کسر پخشیده (k)و تراگسیلایی جوّ () است که در ایستگاه­های تابش­سنجی پایش نمی­شوند. در این تحقیق دو پارامتر فوق با استفاده از مقادیر اندازه­گیری شده تابش کل و تابش فراجوّی مربوط به ایستگاه­های مورد بررسی برآورد و پس از آن پهنه سالانه تابش دریافتی در سال 2007 به روش تحلیل تابش و با استفاده از مدل رقمی (DTM) منطقه با توان تفکیک مکانی 300 متر و برای ایستگاه­های تابش­سنجی به‌صورت نقطه­ای برآورد شد. نتایج به‌دست آمده روشن ساخت که روش تحلیل تابش دقت مناسبی دارد. ارزیابی نتایج به‌دست آمده از پهنه تابش سالانه نشان داد که شیب­های جنوبی و شمالی کوهستان‌های استان­های مورد بررسی، به‌‌ترتیب بیشترین و کمترین مقدار تابش را در طول سال دریافت می­کنندهمچنین، تابش دریافتی در هر منطقه وابستگی کمتری با ارتفاع دارد و بیشتر تحت‌تأثیر مقدارشیب، جهت شیب و موانع موجود بر سر راه تابش است. UR - https://www.ijgeophysics.ir/article_33580.html L1 - https://www.ijgeophysics.ir/article_33580_05c11bb3ee2f3633396afb151773de37.pdf ER -