2024-03-28T18:32:04Z
https://www.ijgeophysics.ir/?_action=export&rf=summon&issue=5561
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
ساختار هندسی جت آفریقا-آسیا در وردسپهر زبرین و پاسخ آن به گرمایش زمین در مدلهای CMIP5
شاهین
عالمزاده
فرهنگ
احمدی گیوی
علیرضا
محب الحجه
دانیل
یازجی
در این پژوهش، چگونگی شبیهسازی جت جنبحارهای آفریقا-آسیا در وردسپهر زبرین در مقایسه با دادههای بازتحلیل و همچنین شبیهسازی پاسخ این جت به تغییر اقلیم در خروجی مدلهای مرحله پنجم از «پروژه مقایسه متقابل مدلهای جفت شده» موسوم به CMIP5 ارزیابی و تحلیل میشود. دادههای بازتحلیل مورد استفاده در این کار برای بررسی خطای مدلها، ERA-Interim میباشد. این مطالعه بر مبنای شاخصهای هندسی جت شامل عرض جغرافیایی یا بهاختصار عرض جت، پهنا و تندی جت است، و منطقه جت به دو قطاع مجزای آسیا و آفریقا تقسیم میشود. مهمترین ویژگیهای چرخه فصلی جت در دوره گذشته که در میانگین چند مدلی CMIP5 شبیهسازی میشود، عبارت از شیب تغییرات مثبت (منفی) از فصل سرد (گرم) به گرم (سرد) در شاخص عرض جت و برعکس این چرخه در دو شاخص تندی و پهنای جت برای هر دو قطاع است. بر اساس نتایج بررسی، عرض جت در همه فصلها و تندی جت در همه فصلها بهجز بهار در قطاع آسیا بیشتر از آفریقا است. این ویژگیها بهخوبی با دادههای بازتحلیل همخوانی دارد و برای بیشتر فصلها و شاخصها، میانگین چند مدلی خطا استوار نمیباشد. خطاهای استوار برای عرض جت در میانگین چند مدلی، به تابستان و زمستان قطاع آفریقا (بهترتیب 86/1- و 90/0- درجه)، برای پهنای جت به تابستان قطاع آسیا (91/0 درجه) و برای تندی جت به زمستان و پاییز قطاع آفریقا (بهترتیب 92/2- و m/s 82/1) و تابستان آسیا (m/s 99/2-) مربوط میشود. پاسخ جت به گرمایش زمین، در همه شاخصها و در بیشتر فصلهای دو قطاع، در سناریوی RCP4.5 ضعیفتر از RCP8.5 است. در سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 میانگین جهانی واداشت تابشی کل ناشی از گسیل انسانی گازهای گلخانهای تا سال 2100 (پایان قرن بیستویکم) بهترتیب 5/4 و W/m2 5/8 فرض میشود. تغییرات برخی از شاخصها در بعضی از فصلها از دوره گذشته به آینده در میانگین همادی چند مدلی استوار است. تغییرات استوار مربوط به سناریوی RCP8.5 برای میانگین چند مدلی بدینصورت است که در فصل بهار، در هر دو قطاع آفریقا و آسیا، پهنای جت بهترتیب حدود 5/0 و 2/0 درجه و تندی جت در قطاع آسیا حدود m/s 1/1 افزایش مییابد. در تابستان، در قطاع آفریقا، تندی جت کاهش مییابد (حدود m/s 7/0) ولی در قطاع آسیا، جت علاوه بر تقویت (m/s 4/0)، حدود 8/0 درجه به سمت استوا جابهجا میشود. در فصل پاییز، در قطاع آفریقا، تندی جت کاهش (m/s 39/1-) یافته و عرض جت حدود 3/0 درجه به سمت قطب جابهجا میشود. دیگر نکته قابلتوجه آن است که برای فصل زمستان و هر دو قطاع، میانگین چند مدلی تغییر استواری را در هیچیک از شاخصهای جت، بهجز افزایش جزئی و نسبتاً استوار در پهنا برای قطاع آفریقا (حدود 2/0 درجه) نشان نمیدهد.
جت آفریقا-آسیا
گرمایش زمین
مدلهای CMIP5
خطای مدلها
شاخصهای هندسی
میانگین چند مدلی
2017
11
22
1
21
https://www.ijgeophysics.ir/article_47668_03a485f8445608ab40e929b608dd07b2.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
تعیین لبههای بیهنجاریهای گرانی با استفاده از فیلتر ریختشناسی ریاضی ارتقا یافته
مجتبی
بابایی
وحید
ابراهیم زاده اردستانی
الهام
امیریان
تشخیص لبههای چشمههای بیهنجاری، یک ابزار ضروری در تفسیر دادههای میدان پتانسیل است. روشهای زیادی برای تشخیص لبهها وجود دارد که بسیاری از آنها شامل فیلترهای بالا گذر بر اساس مشتقات دادههای میدان پتانسیل است. در این مقاله از یک روش تشخیص لبهی جدید به نام فیلتر ریختشناسی ریاضی پیشرفته (Enhanced Mathematical Morphology) یا EMM استفاده میشود. فیلتر EMM بهصورت نسبت فرسایش مشتق افقی کل به اتساع مشتق افقی کل و یا ترکیبی از این دو عملگر تعریف میشود. این فیلتر میتواند لبههای منابع کمعمق و عمیق حتی با چگالی کم را بهطور همزمان نمایش دهد. فیلتر EMM به محاسبه مشتقات عمودی نیازی ندارد که همین امر باعث میشود این روش از نظر محاسباتی پایدار باشد. در این مقاله ضمن ارائه رابطه جدیدی برای فیلتر EMM، ابتدا این فیلتر بهمنظور اعتبار سنجی روش، بر روی دادههای مصنوعی با و بدون نوفه اجرا و سپس بر روی دادههای واقعی گنبد نمکی قم آزمایش شد و مرز بیهنجاری معلوم گردید.
تشخیص لبه
فیلتر ریختشناسی ریاضی ارتقا یافته
فرسایش
اتساع
گنبد نمکی قم
2017
11
22
22
32
https://www.ijgeophysics.ir/article_47669_e2e07782b9f83528761ef259aec4abdf.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
کاربرد معادله اویلر دامنه سیگنال تحلیلیهای جهتی در تعیین مکان و نوع چشمههای آنومالی گرانی
محمد
برازش
روش استاندارد اویلر روشی خودکار در تفسیر دادههای میدان پتانسیل است که در سالهای اخیر استفاده از آن گسترش زیادی پیدا کرده است. نتایج این روش وابسته به دقت پارامتر اندیس ساختاری فرض شده دارد و در حضور چشمههای تداخلی دقت نتایج کاهش مییابد. بهمنظور از بین بردن این مشکل روشهای متعددی بر اساس مشتقات این معادله طراحی شدهاند که یکی از آنها دامنه سیگنال تحلیلیهای جهتی است. دامنه سیگنال تحلیلیهای جهتی توابعی همگن هستند و در معادله اویلر صدق میکنند که بدینوسیله میتوان علاوه بر تخمین موقعیت چشمه بهصورت همزمان اندیس ساختاری را نیز تخمین زد. سیگنال تحلیلیهای جهتی از مؤلفههای تانسور گرادیان گرانی به دست میآیند و در این مقاله در حالت کلی اثبات شده است که هرکدام از توابع دامنه سیگنال تحلیلیهای جهتی در جهات x، y و z در معادله اویلر صدق میکنند. از ترکیبات آنها دو معادله جدید نتیجه شد که در تعیین موقعیت و اندیس ساختاری چشمه بسیار مؤثر است. کاربرد هرکدام از سیگنال تحلیلیهای جهتی بهصورت جداگانه و توأمان در تعیین موقعیت و اندیس ساختاری به مدلی در حضور چشمههای تداخلی و نوفه گاوسی نسبتاً بالا اعمال شد. دامنه سیگنال تحلیلی در جهت z و استفاده همزمان از هر سه دامنه سیگنال تحلیلیهای جهتی مشابه با دو معادله جدید معرفی شده در این مقاله نسبت به سایر معادلات نتایج بهتری ارائه دادند. سرانجام این روشها بر رویدادههای واقعی گرانی کانسار منگنزی صفو واقع در 25 کیلومتری شهرستان چالدران بکار رفت و برای این معدن مقداری برای عمق (حدوداً 6 متر) و اندیس ساختاری با مقداری منفی و نزدیک به صفر تخمین زده شد.
اویلر
واهمامیخیت
سیگنال تحلیلیهای جهتی
تانسور گرادیان گرانی
2017
11
22
33
44
https://www.ijgeophysics.ir/article_47667_d683b36142828b7131dbe113dd8037d3.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
تعیین محدوده مخزن با استفاده از وارونسازی همزمان دادههای لرزهای
حامد
قنبر نژاد مغانلو
محمد علی
ریاحی
مجید
باقری
سید محسن
سیدعلی
لرزهشناسی اکتشافی بهطور گستردهای مورد توجه مهندسین نفت بوده است، بهطوریکه بیشترین میزان هیدروکربنهای شناخته شده در سالهای اخیر با استفاده از روشهای لرزهای بوده است. تعیین محدوده مخزن با استفاده از روش لرزهشناسی بازتابی بهطور جدی از سال 1930 شروع شده و تاکنون مورد توجه بوده است. قدرت تفکیک بالای دادهها و هزینه پایین در مقایسه با حفاری، این روش غیرمستقیم را در اکتشاف هیدروکربنها بسیار ضروری نموده است. تاکنون روشهای مختلفی برای تعیین محدوده مخازن هیدروکربنی معرفی شده است که یکی از معروفترین آنها روشهای وارونسازی دادههای لرزهای است.
در وارونسازی پس از برانبارش، از دادههای لرزهای پس از برانبارش استفاده میشود. در این حالت تنها اطلاعاتی که میتواند از روی دادهها تخمین زده شود، مقاومت صوتی موج تراکمی میباشد. در وارونسازی همزمان پیش از برانبارش که از دادههای لرزهای پیش از برانبارش استفاده میکند، علاوه بر مقاومت صوتی موج تراکمی، اطلاعات موج برشی، چگالی و همچنین نسبت پواسون از روی دادهها قابل استخراج میباشد. بنابراین وارونسازی همزمان پیش از برانبارش اطلاعات بیشتری را نسبت به وارونسازی پس از برانبارش نتیجه میدهد. در این مقاله از روش وارونسازی همزمان دادههای لرزهای پیش از برانبارش برای تعیین محدوده مخزنی در یکی از میادین هیدروکربنی خلیجفارس استفاده شده است. با استفاده از این روش، کمیتهای مقاومت صوتی موج تراکمی، مقاومت صوتی موج برشی و چگالی تخمین زده شدند. در محدوده مخزنی کمیتهای مورد نظر با کاهش غیرعادی مواجه شدند که دلیلی بر وجود ناهنجاری هیدروکربنی در این محدوده است و بهاینترتیب محدوده مخزن مورد نظر شناسایی شد.
وارونسازی همزمان پیش از برانبارش
وارونسازی پس از برانبارش
مقاومت صوتی موج تراکمی
محدوده مخزن
مقاومت صوتی موج برشی
چگالی
2017
11
22
45
56
https://www.ijgeophysics.ir/article_53424_7c64171a9e726d4426bb26f5c1458080.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
کاربست روش مککورمک فشرده مرتبه چهارم با پیمایش زمانی رونگه-کوتا چهار مرحلهای برای مسئله تنظیم راسبی غیرخطی ناپایا
رضا
جوان نژاد
سرمد
قادر
در پژوهش حاضر، به بررسی خطای بریدگی و آهنگ همگرایی روش مککورمک فشرده مرتبه چهارم با پیمایش زمانی رونگه-کوتا چهار مرحلهای پرداخته میشود. برای انجام این تحلیل از معادله فرارفت خطی یکبعدی استفاده شده است که دارای حل تحلیلی است. خطای بریدگی برای روشهای مککورمک مرتبه دوم، مککورمک فشرده مرتبه چهارم با پیمایش زمانی مرتبه دوم و مککورمک فشرده مرتبه چهارم با پیمایش زمانی رونگه-کوتا چهار مرحلهای استخراج و بیان شده است. برای بهدست آوردن خطای بریدگی از معادله فرارفت خطی یکبعدی با ضریب ثابت استفاده شده است. همچنین برای بررسی دقت آهنگ همگرایی برای روشهای متفاوتی از جمله لکسوندرف، لیپفراگ، بیموارمینگ و همچنین روشهای مککورمک کلاسیک با گسستهسازیهای مکانی مرتبهدوم و فشرده مرتبهچهارم و گسستهسازی زمانی رونگه-کوتا چهار مرحلهای بهدست آمده است. نتایج نشان میدهد آهنگ همگرایی بهدستآمده برای مسئله خطی متناسب با آهنگ همگرایی نظری میباشد. در ادامه نتایج حل عددی برای مسئله تنظیم راسبی غیرخطی ناپایا و برای حالتهای یکبعدی و دو بعدی با استفاده از روش مککورمک فشرده مرتبه چهارم با پیمایش زمانی رونگه-کوتا چهار مرحلهای مورد بررسی قرار گرفته است. مقایسه نتایج بهدستآمده از روش مذکور برای دو مسئله یک و دو بعدی با نتایج حاصل از کارهای سایر محققان گویای عملکرد مناسب این روش است بهویژه هنگامیکه میدان حل با ناپیوستگی همراه باشد.
روش مککورمک فشرده
دقت عددی
خطای بریدگی
تنظیم راسبی غیرخطی
2017
11
22
57
74
https://www.ijgeophysics.ir/article_54700_b6e316eb4967588d185c3c6aaa207527.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
توفانهای خاک در منطقه غرب و جنوب غرب ایران و تأثیر آنها بر شارهای تابشی: مطالعه موردی
سعید
فرهادی پور
مجید
آزادی
عباسعلی
علی اکبری بیدختی
امید
علیزاده چوبری
حبیب الله
سیاری
توفانهای خاک که امروزه در بسیاری از مناطق ایران (بهخصوص در غرب و جنوب غرب ایران) فراوانی وقوع بالایی دارد، علاوه بر تأثیر نامطلوب بر سلامتی بشر از طریق آلودگی هوا، تأثیر قابل ملاحظهای بر خواص نوری و توازن تابشی منطقه میگذارد. در مطالعه حاضر اثرات تابشی ناشی از توفان خاک در بازه زمانی 16 تا 21 ژوئن 2012 در منطقه غرب و جنوب غرب ایران با استفاده از مدل عددی WRF-Chem بررسی شده است. ابتدا عملکرد مدل با استفاده از دادههای اندازهگیری ایستگاهی (ایستگاههای اندازهگیری آلودگی وابسته به سازمان محیطزیست و ایستگاههای AERONET) و دادههای ماهوارهای MODIS، OMI و CALIPSO مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی مدل نشان از برآورد بیشتر غلظت PM10 در ایستگاه اهواز و در اغلب موارد برآورد کمتر مقادیر عمق نوری هواویزها (aerosol optical depth) در ایستگاههای AERONET دارد. با این حال، عملکرد مدل در شبیهسازی روند تغییرات و میزان گرد و خاک در طی توفان مذکور قابل قبول است، بهطوریکه توزیع افقی و قائم گرد و خاک شبیهسازیشده توسط مدل و مشاهده شده توسط ماهواره الگوهای تقریباً مشابهی را نشان میدهند. ذرات گرد و خاک در سقف جوّ و سطح زمین دارای اثرهای سرمایشی، اما در میانه جوّ دارای اثر گرمایشی هستند. میانگین پریشیدگی تابش طول موج کوتاه توسط گرد و خاک در منطقه غرب و جنوب غرب ایران در بازه زمانی 17 تا 20 ژوئن 2012 در سطح زمین، میانه جوّ و سقف جوّ بهترتیب 27/7-، 79/1 و W m-2 47/5 برآورد شد.
توفان گرد و خاک
مدل WRF-Chem
دادههای ماهواره
پریشیدگی تابش
2017
11
22
75
89
https://www.ijgeophysics.ir/article_54701_e17fbb43dc8dfcf1a8a1c29ec0b83783.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
تفسیر بیهنجاریهای میدان پتانسیل بهمنظور بررسی ساختارهای زمینشناسی و اکتشاف تلههای نفتی احتمالی، بررسی موردی: جنوب سمنان
یاسین
ناسوتی
براتعلی
فیض آبادی
سید مجتبی
تاجور
عزیز
ناسوتی
برای تعیین موقعیت منابع مولد بیهنجاریهای میدان پتانسیل نیاز به پردازش و تفسیر دقیق نقشههای بیهنجاری حاصل از برداشت دادههای میدان پتانسیل است. تفسیر بیهنجاریهای میدان پتانسیل با استفاده از روشهای مختلفی انجام میگیرد. در این مقاله جهت تفسیر و جداسازی بیهنجاریهای میدان پتانسیل از فیلترهای ژئوفیزیکی مانند روش روند سطحی، زاویه تیلت و ادامه فراسو استفاده گردید. در نهایت نقشههای هر یک از این روشها تهیه و نتایج با هم مقایسه شد. نتایج حاصل از این نقشهها نشان میدهد که هشت ساختمان تاقدیسی، پنج ساختمان ناودیسی، تعداد زیادی گسل و گنبد نمکی در ناحیه مورد بررسی وجود دارد. از بین تاقدیسهای تفسیر شده، تاقدیسB از عمق و ابعاد قابل توجهتری برخوردار است، بهطوریکه با ادامه فراسوی 3000 متر اثر این تاقدیس باقی مانده است. همچنین هیچگونه توده آذرینی بر روی نقشه مغناطیسی آن مشاهده نشده است. از آنجا که هیدروکربورها در سنگهای رسوبی یافت میشوند و در سنگهای آذرین وجود ندارند، بنابراین میتوان این تاقدیس را از نظر تجمع منابع هیدروکربوری، تله مناسبی تلقی کرد. این نقشهها یکی شدن گسل جنوب تاقدیس کوه سرخ با گسل جنوب تاقدیس سیاه کوه را تأیید میکنند. همچنین این نقشهها نشان میدهند که سیاه کوه ادامه کوه سرخ است که بهوسیله فعالیت گسلهای منطقه، فرسایش و نهشته شدن رسوبات جدید از هم جدا شدهاند.
روند سطحی
زاویه تیلت
ادامه فراسو
تفسیر زمینشناسی
تلههای نفتی
ایران مرکزی
2017
11
22
90
104
https://www.ijgeophysics.ir/article_49848_f7cb0b4f2bb769d25873a61f7ea2e413.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
بررسی پارامترهای لرزهای سیستمهای فولادی برون مرکز با تیر پیوند متوسط
علی اکبر
میمندی پاریزی
میلاد
محمدیان
عباس
مهدویان
فلات ایران از نظر وقوع زلزله یکی از فعالترین مناطق دنیا بوده و هر از چند گاهی زمینلرزههای مخرب و مصیبتبار با آسیبهای جانبی و مالی وسیع در کشورمان به وقوع میپیوندد که پیشگیری از وقوع یا کاهش تلفات جانی و مالی ناشی از این زلزلهها در کشورمان ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. خرابیهای وارده به سازه در زلزلههای گذشته که مطابق با آییننامهها طراحی گردیدند نقاط ضعف شیوههای موجود در طراحی لرزهای سازهها را بهخوبی مشخص ساخته است. لذا در حال حاضر بیشتر آییننامههای طراحی لرزهای بهسرعت به سمت طراحی بر اساس عملکرد حرکت میکنند که ساختمان با توجه به عملکردی که در زلزله از خود نشان میدهد طراحی گردد. با این اوصاف در سالهای اخیر بحث رفتار غیرخطی و روش عملکردی در ارزیابی لرزهای سازهها مطرح گردیده است. اگرچه دقیقترین شیوه در ارزیابی رفتار لرزهای سازهها استفاده از تحلیل دینامیکی غیرخطی تاریخچه زمانی است، اما دستورالعملهای معتبر (دستورالعملهایی همچون ATC و یا FEMA، آییننامههای بهسازی لرزهای ساختمان)، استفاده از روش تحلیل استاتیکی غیرخطی فزاینده بار افزون را به دلیل سادگی در بهکارگیری و تفسیر نتایج توصیه کردهاند. در پژوهش پیش رو ضوابط دستورالعملهای مذکور در خصوص ارزیابی لرزهای سیستمهای برونمحور (EBF) با الگوهای مختلف بار جانبی در روش بار افزون سنتی و بار افزون پیشرفته در مقایسه با تحلیل دینامیکی غیرخطی مورد ارزیابی قرارگرفته است؛ و نتایج بهصورت پیشنهادهایی ارائه شدهاند؛ اما در کل نتایج حاکی از آن است که اختلاف میان پاسخهای حاصل از روشهای مختلف بار افزون، در سازههای کوتاهمرتبه ناچیز است.
تحلیل پوش آور
تحلیل دینامیکی غیرخطی
الگوی بار جانبی
تیر پیوند
دستورالعمل فما
2017
11
22
105
118
https://www.ijgeophysics.ir/article_54702_c943db1b5e8e895f338f8e0aad91f717.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
تلفیق دادههای مقاومت ویژه و مغناطیس جهت تعیین شرایط کانهزایی و گسترش کانسار آهن موئیل مشکینشهر
امیر
امیرپور اصل میاندوآب
قهرمان
سهرابی
نوید
شاد منامن
هاشم
طباطبایی رئیسی
کانسار آهن گوتیتی مرتبط با سیستم چشمههای آبگرم منطقه موئیل در یک کیلومتری جنوب روستای موئیل، واقع در 17 کیلومتری جنوب خاوری مشکینشهر از توابع استان اردبیل، و در دامنه غربی کالدرای سبلان در شمال باختری ایران قرار دارد. در این تحقیق با استفاده از مطالعات ژئوفیزیکی انجام گرفته در منطقه مذکور شامل روش مغناطیسسنجی در مرحله نخست، به حجم 750 نقطه بهعنوان روش اکتشافی غیر مستقیم و روش مقاومت ویژه الکتریکی در مرحله بعد، بهعنوان روش مستقیم (همزمان با استفاده از سه آرایش گرادیان، شلومبرگر و ونر) به حجم هفت پروفیل به طولهای 150 تا 350 متر و نیز حفاری اکتشافی به روش گمانهزنی پودری به تعداد 16 گمانه به عمق متوسط 15 متر، نحوه گسترش قائم و افقی و شرایط کانهزایی آهن مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات روش مغناطیسسنجی، اولاً احتمال وجود کانهزایی مگنتیتی در زیر رخنمون گوتیتی بررسی و منتفی شد. همچنین با مقایسه اطلاعات مذکور با شواهد زمینشناسی موجود، مشخص شد نواحی با آنومالی مثبت بالا مرتبط با تودههای گرانیتی، آنومالی حد واسط مرتبط با کانهزایی آهن و نواحی با آنومالی منفی مرتبط با چشمههای مولد کانهزایی میباشند. وجود یک گسل اصلی با امتداد شمال غرب – جنوب شرقی و یک گسل متقاطع فرعی عمود بر گسل اصلی در نقشه مغناطیسی قابل تشخیص است. همچنین شواهد گسل اصلی و نیز یک لایه آبدار در نیمرخهای مقاومت ویژه الکتریکی آشکار است. لایه آهندار با مقاومت الکتریکی متوسط بین لایه آبدار و لایه آذرآواری با مقاومت بالا قرار گرفته است. نتایج بهدستآمده از اندازهگیریهای مغناطیسی و مقاومت ویژه الکتریکی تطابق خوبی با اطلاعات زمینشناسی و حفاریهای اکتشافی انجام گرفته در منطقه مورد مطالعه دارد.
ژئوفیزیک
مغناطیسسنجی
مقاومت ویژه
گوتیت
معدن موئیل
2017
11
22
119
127
https://www.ijgeophysics.ir/article_54708_207d5d630c866dc9876e4456f0a48fda.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
کاهش نوفه تصاویر نجومی با استفاده از معادلات مشتقات جزئی
محمدعلی
شریفی
سعید
فرزانه
مونا
کوثری
استفاده از سیستمهای بینایی مبنای نجومی بهعنوان روشی ارزان و مناسب بهمنظور تعیین مختصات نقاط میتواند بهعنوان روشی کمکی و همچنین جایگزین برای سیستمهای تعیین موقعیت جهانی در نظر گرفته شود. علاوه بر آن با استفاده از این سیستم میتوان حرکت ماهوارههای جاسوسی را نیز رصد نمود. با توجه به استفاده این سیستمها از تصاویر رقومی، کیفیت حاصله نقش مهمی در کیفیت خروجی نهایی خواهد داشت. نوفههای ایجاد شده در مرحله اخذ تصویر ازجمله اثراتی هستند که باعث مخدوش شدن کیفیت تصویر میشوند. در این مقاله الگوریتم جدیدی با الهام از روشهای مبتنی بر معادلات نفوذ گرما برای کاهش نوفه تصاویر نجومی ارائه گردیده است. از ویژگیهای مهم این روش جلوگیری از تغییر مکان عوارض در تصاویر یا بهعبارتدیگر حفظ ساختار تصویر است زیرا تشخیص بسیار دقیق مراکز ستارگان تأثیر بسزایی در انطباق آنها با کاتالوگ خواهد داشت. این روش بر این اصل استوار است که روشنایی لبههای موجود در تصاویر واقعی بهتدریج تغییر مییابد. بر این اساس برای حل عددی معادلات نفوذ گرما بهمنظور حفظ لبهها، لازم است همسایگیهایی با عمق بیش از یک پیکسل در نظر گرفته شود. با این کار موقعیتهای واقعی حفظ میشوند. این الگوریتم بر روی تصاویر مختلف آزمایش شده و عملکرد آن با الگوریتمهای موجود مقایسه شده است. نتایج عددی حاصل از مقایسه چهار معیار بین الگوریتم پیشنهادی با فیلتر میانگین و میانه نشان میدهد که روش ارائه شده در این مقاله، از عملکرد بهتری برخوردار است.
تشخیص مراکز ستارگان
معادلات نفوذ گرما
کاهش نوفه
رد ماهواره
2017
11
22
128
143
https://www.ijgeophysics.ir/article_54709_55c13f7991792283e8f8b8794b7e5857.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
مدلسازی عددی دادههای رادار نفوذی زمین (GPR) با استفاده از روش اجزاء محدود
سجاد
زارعی
امین
رحیمی دلخانی
نوید
امینی
در این پژوهش از روش اجزاء محدود (FEM) بهمنظور مدلسازی امواج الکترومغناطیس استفاده شده است. با توجه به قابلیتهای این روش، ابتدا معادلات ماکسول در حیطه مکان گسستهسازی میشوند، سپس شرایط مرزی بهمنظور جذب امواج در کرانههای مدل اعمال میشود که از روش مرز جاذب مرتبه اول کلایتون و انگکوئیست استفاده شده است. در روش FEM عبارت مرز یک جمله جداگانه میباشد، به همین دلیل اعمال شرایط مرزی در این روش بسیار آسانتر از روش تفاضل محدود (FDM) است. پس از گسستهسازی مکانی با استفاده از روش FEM، گسستهسازی زمانی معادلات با استفاده از روش تفاضل محدود مرکزی صورت میگیرد. گسستهسازی زمانی معادلات، حجیمترین و زمانبرترین بخش محاسبات در مدلسازی هستند که نحوه گسستهسازی مکانی نقش بسزایی در این فرآیند ایفا میکند. با توجه به تُنُک بودن و متقارن بودن ماتریسهای تشکیل شده در روش FEM، درصورتیکه از الگوریتمهای بهینه بهمنظور محاسبات و ذخیرهسازی ماتریسها در این روش استفاده شود، زمان و هزینه محاسباتی بهطور قابل ملاحظهای کاهش خواهد یافت که در این تحقیق چند تکنیک بهمنظور کاهش حجم و زمان محاسبات در نرمافزار متلب ارائه شده است. فرمولها و روابط ارائه شده در این تحقیق به شکل ماتریسی هستند که بهراحتی در نرمافزار متلب قابل کد نویسی میباشند. بهمنظور بررسی روش FEM در مدلسازی دادههای GPR، الگوریتمهای توسعه داده شده بر روی مدلهای زمینشناسی فرضی آزمایش شده است که نتایج حاصل از مدلسازی دارای دقت قابل قبولی هستند.
رادار نفوذی زمین (GPR)
روش اجزاء محدود (FEM)
مدلسازی عددی
شرایط مرزی جاذب (ABC)
2017
11
22
144
156
https://www.ijgeophysics.ir/article_54710_c85154fac6e5c3cd4811aa7db6783ab8.pdf
مجله ژئوفیزیک ایران
IJG
2008-0336
2008-0336
1396
11
3
بررسی هندسه مرزهای ناپیوستگی در مکران ساحلی با استفاده از مهاجرت و مدلسازی توابع گیرنده
توحید
نوزاد خلیل
سیدخلیل
متقی
منطقه مکران بخشی از فرورانش فعال حاصل از همگرایی صفحات عربی و اوراسیا است. زاویه مخروطی کم و ضخامت زیاد رسوبات در منشور افزایشی از ویژگیهای متمایز کننده این منطقه هستند. در این مطالعه، با استفاده از دادههای جمعآوری شده در منطقه مکران ساحلی توسط ایستگاه باند پهن چابهار توابع گیرنده P و S و با استفاده از چهار ایستگاه کوتاه دوره، تابع گیرنده P محاسبه شد. مهاجرت به عمق توابع گیرنده P نشان میدهد که یک مرز (احتمالاً مرز موهو) در عمق 27 کیلومتری در زیر ایستگاه چابهار قرار دارد که شیبی اندک، در حدود 5/2 درجه، رو به شمال دارد. بررسی تغییرات دامنه فازهای تبدیلی بر روی مؤلفههای شعاعی و مماسی تابع گیرنده P در ایستگاه چابهار وجود یک لایه ناهمسانگرد تا عمق حدود 9 کیلومتر که احتمالاً مرتبط با رسوبات فلسی شکل در گوه برافزایشی است را تأیید میکند. مقدار عمقهای تخمینی 9 و 27 کیلومتر برای رسوبات و مرز موهو از مدلسازی همزمان تابع گیرنده و منحنی پاشش محاسبه شده است. محاسبه و برانبارش توابع گیرنده S برای ایستگاه CHBR یک پالس منفی با تأخیر زمانی 10 تا 13 ثانیه (متناسب با عمق 80 تا 100 کیلومتر) را در زیر این ایستگاه نشان میدهد که میتواند مرتبط با مرز لیتوسفر اقیانوسی با استنوسفر باشد.
مکران ساحلی
تابع گیرنده
ساختار عمیق
2017
11
22
157
173
https://www.ijgeophysics.ir/article_51828_d4711e2773e37da92d15ba671cd8115d.pdf