%0 Journal Article %T بررسی برهم‌کنش مکانیکی بین زمین‌لرزه‌های بزرگ شمال غرب ایران %J مجله ژئوفیزیک ایران %I انجمن ملی ژئوفیزیک ایران %Z 2008-0336 %A راست بود, اصغر %A شاهنده, بابک %A محمدزاده, مهدی %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 16 %N 2 %P 25-44 %! بررسی برهم‌کنش مکانیکی بین زمین‌لرزه‌های بزرگ شمال غرب ایران %K تغییرات تنش کولمب %K برهم‌کنش مکانیکی %K گسل فعال %K زمین‌لرزه %K لغزش %K شمال غرب ایران %R 10.30499/ijg.2021.266840.1311 %X بشر از دیرباز با پدیده‌های مخرب طبیعی ازجمله زمین­لرزه روبه‌رو بوده است. آگاهی از زمان و مکان رخداد زمین‌لرزه­های بزرگ جهت هشدار دادن قبل از رخداد زمین‌لرزه ضروری است. از بررسی تغییرات تنش در پوسته زمین می‌‌توان در برآورد احتمال وقوع زمین­لرزه بهره برد. تحلیل تغییرات تنش کولمب در بسیاری از مناطق لرزه‌خیز جهان نشان می‌دهد که در بیشتر موارد، مکان رخداد زمین‌لرزه­های بعدی از تغییرات تنش کولمب ناشی از زمین‌لرزه­های قبلی در آن منطقه متأثر است. در این تحقیق به‌منظور بررسی مکان احتمالی رخداد زمین‌لرزه­های بزرگ، تغییرات تنش کولمب همالرز 29 زمین‌لرزه‌ تاریخی و دستگاهی با بزرگای بیشتر از 5/5 در بخش شمال غربی ایران به‌ترتیب تاریخی محاسبه شد. بررسی برهم­کنش مکانیکی بین زمین‌لرزه­ها، وجود ارتباط مکانی بین آنها را برای حدود 65 درصد از رویدادها نشان می­دهد. همچنین برای آگاهی از اینکه در کدام قسمت از منطقه مورد مطالعه خطر لرزه‌ای ممکن است احتمال بیشتری داشته باشد، تغییرات تنش کولمب تجمعی ناشی از تغییرشکل­های هما‌لرز روی صفحات گسلی راستالغز و شیب­لغز با هندسه بهینه محاسبه شد. نتایج این محاسبات نشان داد مناطق پرخطر و محتمل برای ایجاد زمین‌لرزه‌های بزرگ بعدی، مناطقی هستند که در محدوده افزایش تنش کولمب هما‌لرز زمین‌لرزه­های پیشین واقع هستند و گسل فعالی هم‌جهت با جهت­های بهینه شکست­های راستالغز و شیب­لغز دارند. این مناطق برای گسل­های راستالغز عبارت‌اند از: قسمت جنوب شرقی گسل شمال تبریز (بستان­آباد)؛ قسمت شمالی گسلش ناشی از زمین‌لرزه سال 1843 از گسل ماکو؛ قسمت جنوبی گسلش ناشی از زمین‌لرزه سال 1840. برای گسل‌های شیب­لغز نیز این مناطق عبارت‌اند از: گسل شیب­لغز تسوج، بین گسلش ناشی از‌‌ زمین‌لرزه­های سال­های 1807 و 1857‌؛ گسل شیب­لغز میشو؛ قسمت جنوبی گسلش ناشی از زمین‌لرزه سال 1844 از گسل بزقوش؛ قسمت شمالی گسلش ناشی از زمین‌لرزه سال 1879 از گسل بزقوش. %U https://www.ijgeophysics.ir/article_142166_c1dd61d0c71200161aaa89abb8ab6535.pdf