%0 Journal Article %T نشان جداگانه و هم‌زمان پدیده‌های PDOو ENSOبر رخداد خشک‌سالی و ترسالی پاییزه جنوب ایران %J مجله ژئوفیزیک ایران %I انجمن ملی ژئوفیزیک ایران %Z 2008-0336 %A قائد امینی, حبیب الله %A ناظم السادات, سیدمحمد جعفر %A کوهی زاده, مرجان %A سبزی پرور, علی اکبر %D 2014 %\ 06/22/2014 %V 8 %N 2 %P 92-109 %! نشان جداگانه و هم‌زمان پدیده‌های PDOو ENSOبر رخداد خشک‌سالی و ترسالی پاییزه جنوب ایران %K ENSOPDO %K بارش پاییزه %K برهم‌کنش %K جنوب ایران %R %X پدیده النینو نوسان‌های جنوبی ENSO))در پیوند بنیادین با افزایش یا کاهش دمای سطح آب در پهنه استوایی اقیانوس آرام است. در برابر، نوسان‌های دهه‌ای اقیانوس آرام ((PDOنشان­دهنده نوسان دمایی سطح آب در گستره شمال شرقی این اقیانوس (آرام) است. نشان این پدیده‌ها بر آب‌وهوای جهانی هنگامی به‌خوبی آشکار می‌شود که این رخدادها در یکی از فازهای حدّی خود یعنی فاز بسیار گرم (مثبت) و یا بسیار سرد (منفی) باشند. در این پژوهش، نشان جداگانه و جفت شده این دو پدیده جوّی-اقیانوسی بر بارش پاییزه 30 ایستگاه  همدیدی و اقلیم‌شناسی جنوب ایران در دوره زمانی 1951-2005 ارزیابی شد. یافته‌ها نشان‌دهنده آن است که در هنگام رخداد پدیده ElNiñoیا LaNiñaبارش پاییزه جنوب غرب ایران به گونه‌ای معنی‌دار، به‌‌ترتیب افزایش یا کاهش می‌‌یابد. نشان این دو پدیده بر نوسان‌های بارش در جنوب شرق کشور معنی‌دار نبود تا اندازه‌ای ناهمساز با ENSO، رخداد فازهای مثبت یا منفی پدیده PDOبه‌ترتیب، افزایش یا کاهش بارش پاییزه بخش‌های جنوب شرقی کشور را در پی دارد. در پهنه جنوبی ایران بیشترین افزایش بارش در هنگامی رخ داده است که پدیده EINiñoبا فاز مثبت PDOهم‌زمان شده است. در چنین دورانی افزایش بارش نسبت به میانگین درازمدت در بیشتر گستره‌های جنوب غربی بین 50 تا 90 درصد و در گستره‌های جنوب شرقی کشور میان 30 تا 50 درصد برآورد شد. خشک‌سالی‌های پاییزه بیشتر در دورانی رخ داده که پدیده  LaNiñaبا فاز منفی PDOهم‌زمان شده است. در چنین دورانی کاهش بارش پاییزه در پهنه جنوب غربی بین 68 تا 100 در صد و در بیشتر گستره‌های جنوب شرقی کشور بین 37 تا 67 درصد برآورد شد. اگرچه بارش پاییزه جنوب ایران هم‌زمان با رخداد پدیده  PDOوENSOنوسان پیدا می‌کند، ولی نشان این پدیده‌ها بر رخداد دوران‌های خشک و تر هنگامی ریزبینانه‌تر است که هر دو پدیده با هم ارزیابی شوند. %U https://www.ijgeophysics.ir/article_33546_a932ef8f22272f6f9dc1935210722805.pdf