TY - JOUR ID - 126988 TI - شبیه‌سازی عددی تغییرات فصلی پلانکتون‌ها و مواد مغذی در شمال دریای عمان با استفاده از مدل جفت‌شدهROMS-NPZD JO - مجله ژئوفیزیک ایران JA - IJG LA - fa SN - 2008-0336 AU - ثمینی, هاله AU - علی اکبری بیدختی, عباسعلی AU - عظام, مجتبی AU - ولی نسب, تورج AD - دانشجوی دکتری فیزیک دریا، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران AD - استاد گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - استادیار گروه فیزیک دریا، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران AD - استاد موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 15 IS - 2 SP - 71 EP - 92 KW - دریای عمان KW - شبیه‌سازی عددی KW - ROMS-NPZD KW - پلانکتون KW - مواد مغذی DO - 10.30499/ijg.2021.252193.1295 N2 - در این تحقیق با استفاده از مدل سه­بعدی ROMS، تغییرات فصلی پلانکتون­ها در شمال دریای عمان بررسی شده است. مدل با استفاده از شرایط اولیه از داده­های WOA5 با تفکیک­پذیری افقی 25/0 درجه و گام زمانی 300 ثانیه به مدت یک سال انتخاب شده است. داده­های مختصاتی با درون‌یابی در راستای قائم دما و شوری، روی تراز سیگما (سی لایه) محاسبه شد. در این بررسی به علت سازگاری بیشتر زیرمدل NPZD نسبت به سایر زیرمدل­‌ها، مدل ROMS با مدل NPZD جفت شده است. نتایج شبیه­سازی نشان داد: (الف) تغییر دما از عوامل اصلی در فراوانی میزان فیتوپلانکتون­ها و زئوپلانکتون­ها است؛ (ب) پیچک­های ساعتگرد و پادساعتگرد که بیانگر به ترتیب پدیده فرو و فراچاهی در دریای عمان و تنگه هرمز هستند، باعث انتقال کلروفیل از مناطق جنوبی به شمالی می‌شوند؛ (ج) مقدار کلروفیل در طول زمستان در مقایسه با تابستان بیشتر است که علت این مسئله می­تواند تغییرات ترموکلاین فصلی باشد. علی‌رغم در دسترس بودن مواد مغذی، لایه ترموکلاین مانع شکوفایی می­شود؛ (د) بررسی تغییرات فیتوپلانکتون­ها در یک دوره یک ساله، بیشترین مقدار آنها را اواخر اسفند و اوایل بهار نشان می­دهد. فروردین ماه به علت افزایش جمعیت فیتوپلانکتون­ها، اوج شکوفایی زئوپلانکتون­ها است. همچنین تمرکز پلانکتون­ها بیشتر به مواد مغذی وابسته است، به‌طوری­که در دسترس بودن مواد مغذی اغلب عاملی کلیدی در رشد و سوخت‌وساز آنها است؛ (ه) مقدار کلروفیل در زمستان همبستگی مثبت (965/0=r) با دمای سطح آب نشان می­دهد، درحالی‌که در تابستان، همبستگی منفی است (549/0- =r) و غلظت کلروفیل در زمستان و تابستان اختلاف معنی­داری نشان می­دهد (05/0>p برای). در زمستان و تابستان، مقدار کلروفیل با نیترات همبستگی مثبت نشان می­دهد که به‌ترتیب مقدار آن 268/0=r و 794/0=r است و اختلاف معنی‌­داری را نشان می­دهد (05/0>p)؛ (و) در بیشتر موارد، نتایج ماهواره‌ای دما و کلروفیل با مقادیر ‌اندازه­گیری­شده در مدل‌سازی عددی سازگاری مناسبی داشته است.   UR - https://www.ijgeophysics.ir/article_126988.html L1 - https://www.ijgeophysics.ir/article_126988_7220beaac6fbbabee37fd3aa0f0bc8af.pdf ER -