TY - JOUR ID - 49799 TI - تأثیر گذار برون‌حاره‌ای چرخند چاپالا بر توسعه سامانه‌های جوّی عرض‌های میانی: توسعه و پشته‌زایی بر روی جریان جتی JO - مجله ژئوفیزیک ایران JA - IJG LA - fa SN - 2008-0336 AU - صفر, محمود AU - قادر, سرمد AU - احمدی گیوی, فرهنگ AU - محب الحجه, علیرضا AU - مزرعه فراهانی, مجید AD - موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران AD - مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 11 IS - 4 SP - 1 EP - 18 KW - چرخند حاره‌ای KW - توسعه جریان جتی KW - گذار برون­حاره‌ای KW - تاوایی پتانسیلی KW - مدل WRF DO - N2 - چرخند حاره‌ای چاپالا بعد از توفان گونو دومین توفان حاره‌ای قوی منطقه شمالی اقیانوس هند بوده است. در خصوص توفان گونو باید گفت که این توفان تأثیر مستقیم بر بارش سواحل جنوب شرقی ایران داشته است، حال آنکه هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر غیرمستقیم توفان چاپالا در بارش‌های بسیار شدید غرب ایران است. همچنین این موضوع مورد مطالعه قرار گرفته است که آیا این تأثیر غیرمستقیم به دلیل گذار برون­حاره‌ای توفان از طریق شبه‌جزیره عربستان و توسعه جریان جتی عرض­های میانی است؟ برای رسیدن به این هدف، شبیه‌سازی‌هایی مبتنی بر مدل عددی WRF انجام شده و مسیر حرکت بسته هوای نمونه فرضی نیز با استفاده از مدل ناپایای HYSPLIT مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل به­روشنی انتقال جرم و انرژی از سطوح پایین وردسپهر عرض‌های حاره‌ای به سطوح بالای وردسپهر در عرض‌های میانی را نشان می‌دهد.  نحوه تأثیر این چرخند حاره‌ای بر سامانه‌های فعال در عرض‌های میانی شامل جدا شدن مقادیر کوچک تاوایی پتانسیلی از مرکز چرخند چاپالا و صعود آن بر روی خط هم­دمای پتانسیلی 320 کلوین تا منطقه وردایست در عرض‌های میانی، انتقال جرم به­صورت رطوبت نسبی بر روی صحرای خشک شبه­جزیره عربستان از مرز منطقه کژفشاری و حاره‌ای با همرفت مورّب و همچنین افزایش سرعت مرکز جت و جابه­جایی آن به عرض‌های جغرافیایی شمالی‌تر بوده است. UR - https://www.ijgeophysics.ir/article_49799.html L1 - https://www.ijgeophysics.ir/article_49799_4af5159fcb2b1028e2bf9da0c9d2aeb8.pdf ER -