اصول اخلاقی انتشار مقاله

بیانیه اخلاق نشر و قصور در نشر

عمومی
سردبیر، دبیران و ناشر این مجله معتقد به لزوم پایبندی به اصول بنیادین انتشار حرفه‌ای و علمی هستند. موازین اخلاقی برخورد با روش‌های پژوهش و منابع مالی پژوهش، از جمله موضوعات مربوط به رضایت آگاهانه، حقوق حریم خصوصی موضوع تحقیق، تضاد منافع، و منابع مالی به همان اندازه حائز اهمیت هستند.

1- مسئولیت‌های دبیران
1-1 تصمیم‌گیری در خصوص نشر
مسئولیت نهایی تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام مقاله باید در مجله منتشر شود بر عهده شخص سردبیر است. سردبیر نسخه‌های اولیه مقالات را بدون در نظر گرفتن نژاد، جنسیت، گرایش جنسی، اعتقادات مذهبی، قومیت، شهروندی یا نگرش سیاسی نویسندگان مورد ارزیابی قرار خواهد داد. تصمیم‌گیری در خصوص مقاله صرفاً بر اساس اهمیت مقاله، اصالت، وضوح، اعتبار مطالعه و میزان ارتباط آن با حیطه مجله خواهد بود. الزامات قانونی معمول در مورد افترا، نقض کپی‌رایت، و سرقت ادبی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

2-1 محرمانه بودن
سردبیر و همه دست‌اندرکاران تحریریه باید از افشای هرگونه اطلاعات مربوط به یک مقاله دریافتی برای هرکس به غیر از نویسنده مسئول، داوران، سایر مشاوران تحریریه و در صورت لزوم ناشر خودداری کنند.

2- مسئولیت‌های داوران
1-2 کمک به تصمیم‌گیری‌های تحریریه
فرآیند داوری به سردبیر و هیئت تحریریه در اتخاذ تصمیمات کمک می‌کند و در ضمن می‌تواند به نویسنده نیز در بهبود مقاله کمک شایانی بنماید.

2-2 سرعت عمل
هر داور انتخابی که احساس می‌کند فاقد صلاحیت لازم برای داوری تحقیق مورد نظر است یا می‌داند که امکان داوری سریع مقاله برایش مقدور نیست، باید به سردبیر اطلاع داده و از روند داوری انصراف دهد.

3-2 محرمانه بودن
هر مقاله‌ای که برای داوری دریافت می‌شود باید همچون سندی محرمانه محسوب شده و از افشای محتوای آن با دیگران به هر نحو خودداری شود، مگر با کسانی که از سوی سردبیر مجوز دارند.

4-2  استانداردهای بی‌طرفی
داوری‌ها باید به‌طور کاملاً بی‌طرفانه انجام شود. انتقاد شخصی از نویسنده نامناسب و ناشایست است. داوران باید نظرات خود را با صراحت و با استدلال بیان کنند.

5-2 تأیید مراجع
داوران باید مواردی که در آن کارهای منتشر شده مرتبط با مقاله در بخش مرجع ذکر نشده‌اند را مشخص کنند و اشاره کنند که آیا مشاهدات یا استدلال‌هایی که از مقالات دیگر استنتاج شده در مراجع نیز ذکر شده‌اند یا نه. داوران هر شباهت یا همپوشانی قابل توجه بین مقاله تحت بررسی با دیگر مقالات منتشر شده که از آنها مطلع هستند را به اطلاع سردبیر خواهند رساند.

6-2 افشا و تضاد منافع
اطلاعات و ایده‌های محرمانه به‌دست‌آمده از طریق داوری باید محرمانه نگه داشته شود و برای منافع شخصی استفاده نشود. داوران نباید مقالاتی را داوری کنند که در آن تضاد منافع دارند خواه ناشی از رقابت، مشارکت، و خواه روابط با هر یک از نویسندگان، شرکت‌ها یا مؤسسات مربوط به مقالات باشد.

3- وظایف نویسندگان
با اینکه شاید نتوان اصول و مقرراتی را تنظیم کرد که به‌طور کامل تمام موارد و شرایط را در بر بگیرد اما معتقدیم ترسیم توقعات ما از نویسندگان و روندی که مجله در مورد سؤالات مربوط به رفتار نویسنده اتخاذ می‌کند، مفید خواهد بود. هرگونه تضاد منافع مربوط به آن نیز باید روشن و آشکار باشد.

1-3 استانداردهای گزارش
نویسندگان گزارش‌های پژوهشی اصیل باید یک گزارش دقیق از کار انجام شده به همراه یک بحث بی‌طرفانه از اهمیت آن را ارائه دهند. مقاله باید منعکس کننده تحقیق و تحلیل خود نویسندگان و به شیوه‌ای درست و کامل باشد. داده‌های زیرساختی و تشکیل دهنده مقاله باید به‌دقت ارائه شده باشند. یک مقاله باید شامل جزئیات و ارجاعات کافی باشد تا دیگران نیز بتوانند کار را اشاعه دهند.

2-3 دسترسی و حفظ داده‌ها
می‌توان از نویسندگان خواست تا داده‌های خام مطالعه خود را همراه با مقاله برای داوری به تحریریه ارائه دهند و در صورت امکان نویسندگان باید آمادگی قرار دادن داده‌ها در دسترس همگان را داشته باشند. در هرصورت، نویسندگان باید این اطمینان را فراهم کنند که حداقل ده سال پس از انتشار، چنین داده‌هایی را در دسترس سایر متخصصان ذی‌صلاح (ترجیحاً از طریق یک پایگاه اطلاعاتی موضوعی یا سازمانی) قرار خواهند داد، به این شرط که محرمانه بودن نویسندگان می‌تواند حفظ شده و حقوق قانونی مربوط به داده‌های انحصاری مانع از انتشار آنها نمی‌شود.

3-3 اصالت، سرقت ادبی، و تأیید منابع
نویسندگان فقط مقالاتی را ارائه می‌دهند که کاملاً اصیل بوده و در آن به‌طور مناسب و درست به آثار دیگران اشاره شده باشد. آثاری که در تعیین ماهیت مقاله ارائه شده تأثیرگذار بوده نیز باید ذکر شوند.

4-3 نشر چندگانه، زائد یا هم‌زمان
به‌طورکلی، مقالاتی که اساساً به یک تحقیق مشابه می‌پردازند نباید در بیش از یک مجله منتشر شود تا اطمینان حاصل شود که در معرض داوری بیش از حد قرار نمی‌گیرد. ارسال یک مقاله مشابه به بیش از یک مجله چه داخلی (به زبان فارسی) و چه بین‌المللی (به زبان انگلیسی)، یک رفتار غیر اخلاقی نشر محسوب شده و غیر قابل قبول است. مقاله برای تأیید اصالت توسط نرم‌افزار تشخیص تشابه متون بررسی خواهد شد.
مقالاتی که تحت کپی‌رایت در جای دیگری منتشر شده باشند قابل ارائه در این مجله نیستند. علاوه بر این، مقالاتی که در این مجله در حال داوری هستند نباید به مجلات دیگر ارسال شوند. با این وجود، نویسنده(ها) با ارسال مقاله، حقوق مربوط به آن را برای خود حفظ می‌کند.

5-3 نویسندگی مقاله
عنوان نویسندگی باید محدود به کسانی باشد که سهم قابل‌توجهی در مفهوم، طراحی، اجرا یا تفسیر مطالعه ارائه شده داشته باشند. همه این افراد باید به‌عنوان نویسندگان همکار ذکر شوند. نویسنده مسئول باید اطمینان دهد که تمام نویسندگان همکار، و نه افراد غیر مرتبط، در فهرست اسامی نویسندگان همکار گنجانده شده‌اند. همچنین نویسنده مسئول تأیید می‌کند که همه نویسندگان همکار با ارسال مقاله به این مجله موافق بوده و آن را تأیید می‌کنند.

6-3 افشا و تضاد منافع
همه نویسندگان یا نویسنده مسئول باید اظهارنامه‌ای ارائه دهند که هرگونه تضاد منافع حقیقی یا مادی که ممکن است بر نتایج یا تفسیر مقاله آنها تأثیر بگذارد را آشکار سازند. تمام منابع مالی حامی پروژه نیز باید معرفی شوند.

7-3 خطاهای اساسی در آثار منتشره
هنگامی‌که نویسنده متوجه بی‌دقتی یا خطایی مهم در مقاله منتشره خود شود، لازم است که نویسنده فوراً این موارد را به مسئولان مجله اطلاع داده و با آنها برای رفع یا تصحیح آن همکاری لازم را مبذول دارد تا در قالب انتشار غلط‌نامه‌ای مبادرت به اصلاح مقاله شود.

8-3 ارتباط با سردبیر، هیئت تحریریه و داوران
در صورت بروز مجادله علمی یا تضاد منافع بین نویسنده(ها) و داوران، نویسنده مسئول باید در قالب نامه‌ای خطاب به سردبیر این موارد را با توجیهات علمی شرح دهد. هرگونه اظهارات عامدانه جعلی یا نادرست، رفتاری خلاف اخلاق نشر محسوب شده و غیر قابل قبول است. در چنین شرایطی، تصمیم‌گیری در مورد مقالات آتی نویسنده یا همکاران وی منوط به نظر هیئت تحریریه خواهد بود.

مراجع

Committee on Publication Ethics (COPE). (2011, March 7). Code of Conduct and Best-Practice
Guidelines for Journal Editors. Retrieved from
http://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf
Ethics in Publishings : Instructions to Authors, For Elsevier Editorial System
Publication Ethics and Publication Malpractice Statement - PsychOpen